ENDÜSTRİ NASIL TANIMLANIR NASIL  ANALİZ EDİLİR?

Bacaları tüten fabrikaları çağrıştıran endüstri sözcüğü, Google, Zynga gibi firmaların bulunduğu bir dünyada anlamlı olmadığı hissini verebilir. Esas itibarıyla, başkaları için bir şey üreten her kuruluş belli bir endüstrinin bir parçasıdır. Örneğin Google arama motor reklamları endüstrisinde Microsoft, Yahoo!, Ask, AOL, ve Baidu ile rekabet halindedir. Zynga çevrimiçi oyun endüstrisinde Tencent Holdings Ltd., Electronic Arts, ve Activision Blizzard ile rekabet etmektedir. Greenpeace ise çevre koruma endüstrisinde 40 kadar ayrı rakiple rekabet eder.

Endüstri deyimi müşteriler tarafından aynı ihtiyaçlara cevap veren ürün veya servisleri ürettiği algılanan firmalar topluluğu olarak tanımlanır. Akıllı telefon endüstrisinde telefon pazarlayan Apple Inc. ve Samsung gibi.

Her endüstri içinde endüstri tedarikçilerinin, endüstri müşterilerinin, ve endüstriye girmeyi düşünen yeni potansiyel rakiplerin olduğu kadar, piyasaya ikame veya tamamlayıcı mal sunan firmaların da bulunduğu bir endüstri ekosisteminde yer alır. Örneğin, akıllı telefonlara dokunmatik ekran gibi çeşitli parçalar üreten üreticiler akıllı telefon endüstrisinin bir parçası değil, akıllı telefon endüstrisinin tedarikçileri konumundadırlar. Akıllı telefonları tüketicilere satan perakendeciler ise akıllı telefon endüstrisinin müşterileridir. Potansiyel yeni girişler ise akıllı telefon endüstrisine girme kararını değerlendirmekte olan firmalardır. Endüstriye ikame ürünler sunan firmalar aklı-kıt telefonlar ve tablet üreticilerini içerebilir. Tamamlayıcı ürün sunan firmalar arasında sundukları servis, akıllı telefonlarla birlikte kullanılan telsiz ses ve veri taşıyan network operatörleri vardır. Endüstri içinde ki ve endüstrinin içinde bulunduğu ekosistemdeki bütün bu firmaları pazar oyuncuları veya katılımcıları olarak adlandırabiliriz.

Endüstri analizi, bir firmanın karlılığı kısmen endüstri rakiplerinin arasındaki rekabetin şiddetine, kısmen de endüstri ekosistemindeki oyuncuların etkisine bağlı olduğu için, endüstrideki karın pazar katılımcıları arasında nasıl bölüşüldüğünü anlamaya olanak sağlayan bir yöntemdir. Söz konusu analiz

, endüstri yapısının nasıl elde edilen toplam kar seviyesini etkilediğini gösterdiği için, şirket stratejisi oluşturulmasında da önemli bir unsurdur.
Endüstri analizi ekonomi biliminin temel prensiplerinden birine dayanır: Tüm insanlar gibi pazar katılımcıları da, özendirici teşviklerden etkilenirler. Elde edilebilecek bir kar varsa, pazar katılımcıları o karı kendilerine mal etmeye çalışacaklardır. Bir firmanın, endüstrideki kar imkanlarını kendilerine mal etmeye çabalayan tüm oyuncularla ilgili planları yoksa, bir stratejisi olduğundan söz edilemez.

Yöneticiler endüstri analiz yönteminden firmalarına şu şekillerde fayda sağlayabilir:
– Kar arttırma fırsatlarının açığa çıkması
– Mevcut karlılığı tehdit eden faktörlerin belirlenmesi ve bertaraf edilmesi
– Pazara giriş ve pazarı terk kararlarının verilebilmesi
– Üstün başarı için şirketinin stratejik konumunun tayini
– Pazardaki yeni teknoloji, demografik değişim, deregülasyon gibi önemli değişimlerin etkisinin değerlendirilebilmesi
– Endüstri ortamının şekillendirilebilmesi

Bir endüstriyi analiz etmek ve analiz sonuçlarını uygulamaya koymak genellikle 6 etaplı bir süreçten oluşur:

1) Endüstrinin tanımlanması
2) Pazar katılımcılarının yani endüstri oyuncularının tanımlanması
3) Endüstri oyuncularının endüstri karlılığı üzerinde ki etkilerinin analizi
4) Bu analizin test edilmesi
5) Endüstrinin içinde bulunduğu ortamla baş edilmesinin yolunun geliştirilmesi
6) Endüstri karlılığını etkileyen faktörlerin uzun dönemde nasıl değişebileceğinin analizi ve bu değişime verilebilecek karşılığın belirlenmesi

Endüstri analizi Michael Porter’ın 5 güç modeli çerçevesinde yapılır. Beş güç modeli endüstri karlılığını etkileyen önemli faktörleri tanımlamakta ve bu faktörlerin göreceli etkisini strateji kurucularının değerlendirmelerine yardımcı olmaktadır. Beş güç deyimi, pazar katılımcılarına ve onların endüstride oluşan karın ne kadarını kimin ele geçireceğinin belirlenmesini nasıl etkilediklerine, işaret etmektedir. Porter’a göre yöneticiler rekabeti, sadece doğrudan rakiplerini hesaba aldıkları için, çok dar bir açıdan yorumlar. Halbuki doğrudan rakipler olduğu kadar, müşteriler, tedarikçiler, pazara yeni girmeyi değerlendiren potansiyel yeni rakipler, ikame ve tamamlayıcı mal veya hizmet üreticilerinin hepsi, endüstri karındaki paylarını elde etmek için bir rekabet halindedir. Bu konuda daha detaylı bilgiyi “Kar Amaçlı Rekabet “ adlı yazımda bulabilirsiniz.

Düşünce ve Eleştirileriniz?

techstat