Bu makale ile girişimciler için cazip olan bazı iş modelleri hakkındaki düşüncelerimi paylaşacağım.

Başarılı girişimcilerle silah tüccarları arasında ki bağlantı nedir biliyor musunuz?

İyi girişimcilerin pek sık kullandığı iş modeli, benimde favorim olan, silah tüccarı iş modelidir. Bu model esas itibarı ile kıyasıya rekabetin olduğu bitmeyen bir savaşta, cephede savaşmaktansa, her iki tarafa da silah satmayı becerebilmektir. Havayolları arasındaki kıyasıya rekabet savaşına girmektense hava taşımacılığı sektörüne, tüm havayolu şirketlerininin ihtiyacı olan uçuş simulatorlerini pazarlama işine girmek gibi. Bu tip bir girişim modelıne en uygun örneklerden biri A.C. Nielson firmasıdır. AC Nielson, orneğin Coca Cola’nın Pepsi’ye karşı savaştığı karbonatlı hafif içecekler piyasasında rekabet savaşına girmek yerine, her ikisine de birbirleriyle etkin rekabet edebilmeleri (savaşmaları) için pazarlama ölçümleri (sılah/cephane) sağlamaktadır. Yani Cola ve Pepsi ne kadar birbirlerini yerlerse yesinler, AC Nielson bu pazarlama savaşı için her iki tarafa da bilgi (cephane) satmaktadır. Internet Profiles adında benzer bir firma ise, internet dünyasında, elektronik ticaret rekabetıne (savaşına) katılmaktansa, Web tacirlerine sitelerindeki hareketlilik ile ilgili bilgiler (silah/cephane) satarak birbirleriyle rekabet edebilmelerine katkıda bulunmaktadır. Burada prensip şudur: Uzun dönemde ciddi bir rekabetin bulunduğu bir endüstriye en karlı giriş

, tüm rakiplere, rekabet için ihtiyaçları olan bir ürün veya servis pazarlayarak sağlanır. Bırakın rakip firmalar birbirini yesinler. Siz her rakibe rekabet için ihtiyaç duydukları birşeyler satmaya çalışın. Sonunda siz daha karlı çıkarsınız. Diğer bir deyişle, silah tüccarları genellikle uzun dönemde cephede çarpışanlara nazaran daha karlıdır veya karlılıklarını daha uzun sure koruyabilirler.

Girişimciler için cazip olabileceğine inandığım iki iş modeli, müşteriye giden boru hattı ve tıraş bıçağı ve makinesi modelidir. Bütün iş modelleri sundukları büyüme fırsatları açısından eşit yaratılmamışlardır. Bazı işler o kadar cazip bir müşteri kitlesine hitap eder ki, bu iş müşteriye ulaşan bir boru hattı misali çok zengin büyüme imkanlarını da içinde taşır. Örneğin, bana göre, küçük ve orta boy işletmelere hitap eden Kobiefor adlı sanayi ve ekonomi dergisinin abone listesi, karlı yeni satış fırsatları yaratım imkanını içinde taşır. Kobiefor, başarılı bir dergi olmanın dışında, arzu edilirse bu vasıtayla, KOBI’lere hitap eden kitapları, videoları, seminerleri veya danışmanlık hizmetlerini pazarlama fırsatına da sahiptir. Böyle bir iş fırsatının gören tipik bir girişimcinin ağzının suyunun akacağını söylemek pekte abartılı olmasa gerek.
Boru hattı modelinin bir türevi coğrafi büyüme fırsatları ile ilgilidir. Bazı işlerin cazibesi, bir bölgeden diğerine kolayca taşınabilmesine bağlıdır. Belli temadaki lokantalar bu kategoriye girer. Eğer lahmacun lokantaları Diyarbakır ve Gaziantep’te başarılıysalar, büyük olasılıkla Urfa ve Siirt’te de başarılı olacaklardır. Planet Hollywood veya Hard Rock Cafe, New York ve Los Angeles’ta başarılı olmuşsa, büyük olasılıkla Paris ve Londra’da da başarılı restoranlar işletebilecektir.
Girişimcilerin kullandığı bir diğer basit ama yararlı iş modeliyse Gilette firmasının icat ettiği tıraş bıçağı ve makinesi modelidir. Bu modelde tıraş makineleri neredeyse maliyetine satılırken bütün kar, tıraş bıçaklarınının yüksek fiyatlı satışından elde edilir. Unutmayin ki müşteriye, tek bir tıraş makinesi satarken sadece bu tıraş makinesine uyan onlarca, hatta yüzlerce tıraş bıçağı satılabilir. HP ve Nintendo da, yazıcıları ve oyun konsollarını maliyetine veya altına pazarlamalarına mukabil, mürekkep kartuşlarını ve video oyunlarını yüksek fiyata satarak bu modeli uygulamaktadırlar.
Kurmayı planladığınız yeni işinizde, projenizle cazip bir müşteri gurubu arasında, içinden çeşitli mal satışını geçirebileceğiniz bir boru hattı hayal edebiliyorsanız; üstelik bir de fiyatlamanızı tıraş bıçağı ve makinası modelinde oldugu gibi düzenleme imkanınız varsa, projenizin “çekim gücü”, bazı reklam sloganlarının fevkinde olabilir.